Waterveiligheid als hefboom voor gebiedsontwikkeling
Het stadsdeel De Staart in Dordrecht ligt hoger dan de rest van de stad en blijft droog bij een grote overstroming. Daarom is het dé plek om bewoners op te vangen in geval van overstroming. Tegelijk biedt deze wijk volop mogelijkheden om te ontwikkelen tot aantrekkelijk woon- en werkgebied. De gemeente Dordrecht en de Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam (de IABR) onderzochten hoe waterveiligheid kan worden ingezet als hefboom voor een duurzame gebiedsontwikkeling. Met als resultaat een visie op De Staart van de toekomst: een zelfvoorzienende, grootschalige schuillocatie én een aantrekkelijke wijk om fijn en gezond te leven.
600 jaar na de Sint Elisabethsvloed is Dordrecht nog steeds kwetsbaar als het water stijgt. Door klimaatverandering wordt de kans op een nieuwe overstroming van het Eiland van Dordrecht reëler. De recente gebeurtenissen in Limburg, België en Duitsland laten zien dat dit geen ondenkbaar scenario is. Dordrecht werkt, samen met de Waterschappen en andere partners, al tientallen jaren aan waterveiligheid. Vooral om te voorkomen dat de stad overstroomt. We beschermen we het eiland en haar bewoners met veilige dijken en waterkeringen. Maar we willen er ook voor zorgen dat we weten wat we moeten doen als het tóch mis gaat.
Veilig op De Staart
Bij een grote overstroming blijft het buitendijkse stadsdeel De Staart gespaard. Faciliteiten als elektriciteit en drinkwater blijven er beschikbaar. Dit maakt De Staart de perfecte plek om bij een overstroming bewoners uit andere wijken op te vangen, die uit hun huis moeten vluchten. Bedrijven en bewoners op De Staart kunnen stadsgenoten voor een paar dagen een droge slaapplaats bieden.
Hoe kan De Staart die functie als zelfvoorzienende, grootschalige schuillocatie goed vervullen? Wat is er nodig om voldoende Dordtenaren op te vangen op De Staart? En wat betekent dat voor de toekomst van dit gebied? Over die vragen heeft de gemeente het afgelopen jaar, samen met de IABR en stadsarchitect Adriaan Geuze van West 8, nagedacht, in het zogenaamde IABR-Atelier Dordrecht.
THE HIGH GROUND
Het resultaat van het IABR-Atelier Dordrecht is een visie op De Staart van de toekomst, die is vorm gegeven in de tentoonstelling THE HIGH GROUND. O.a. een enorme maquette laat zien hoe De Staart een onverwacht belangrijke rol kan spelen bij het realiseren van de Dordtse waterveiligheidsagenda. Tegelijk ontstaan er kansen voor een duurzame ontwikkeling van een aantrekkelijk woon- en werkgebied. Met nieuwe woonvormen, waterveilige voorzieningen om te schuilen bij hoogwater, vernieuwende werkconcepten en een bijzonder getijdenpark aan de rivier. Alles in harmonie met de natuur en met nieuwe verbindingen voor langzaam verkeer die tevens kunnen dienen als vluchtroutes. De Staart ligt namelijk niet alleen hoger. De wijk ligt ook aantrekkelijk: op fietsafstand van het centrum en pal naast Nationaal Park De Biesbosch.
Bestuurders aan zet
“Gebiedsontwikkeling leidt 99 van de 100 keer tot extra klimaatopgaven. Dat moet naar 1 van de 100 keer”, aldus watergezant Henk Ovink. Hij deed deze uitspraak in zijn slotwoord van het bestuurlijk debat ‘Klaar voor De Staart!’. Volgens Ovink laten de resultaten van het IABR–Atelier Dordrecht zien dat het kan, en welke maatschappelijke waarden dit oplevert. In het debat op 2 juli bespraken bestuurders en directeuren uit de regio de visie met elkaar en met vooraanstaande experts op het gebied van water en waterveiligheid, waaronder de Deltacommissaris. Het debat was bedoeld om een discussie te starten over het toekomstbeeld voor De Staart en wat ervoor nodig zal zijn om dat te bereiken. Onder leiding van Ellen van Bueren en Chris Zevenbergen, professoren aan de TU-Delft, bespraken zij hun dromen voor het gebied en op welke wijze zij daaraan willen bijdragen.
Deltacommissaris Peter Glas benadrukte het belang van een actieve betrokkenheid van de huidige bewoners en bedrijven van De Staart bij de plannen. Dit staat in de ontwikkeling van het gebied dan ook voorop. Van 3 juli t/m 14 augustus konden bewoners, bedrijven en andere geïnteresseerden de tentoonstelling vrij bezoeken en daar in gesprek gaan over hun wensen voor de toekomst voor hun wijk. De komende periode gaat de gemeente bijeenkomsten organiseren om de plannen voor De Staart verder uit te werken.
De tentoonstelling is op aanvraag voor groepen nog te bezoeken tot medio september. Je kunt hiervoor mailen naar opgave.groenblauw@dordrecht.nl t.a.v. Ellen Kelder, opgavemanager Groenblauwe Stad. De tentoonstelling staat op De Staart, in de Biesboschhal, de voormalige machinefabriek van Scheepswerf De Biesbosch.
Meer informatie over De Staart als veilig eiland, het bestuurlijk debat en het IABR-Atelier Dordrecht is te vinden op www.groenblauwdordrecht.nl . Of bekijk de vlog ‘Klaar voor De Staart!‘ die hierover werd gemaakt voor de campagne ‘600 jaar Elisabethsvloed – De Kracht van het Water’.
Artikel: hier te bekijken
