Na bijna 5 jaar stopt Ignace Schops als voorzitter van de NLDeltafel. Deze bevlogen Vlaamse natuur- en milieubeschermer en bezieler van de nationale parken is internationaal ook zeer actief. We zullen hem zeker missen. Wij grijpen deze gelegenheid aan om met Ignace terug te kijken op zijn tijd bij NLDelta en een blik vooruit te werpen in de toekomst van de nationale parken.
Hoe heb je de afgelopen jaren bij NLDelta ervaren?
Ignace: “Naast dat ik het met veel plezier gedaan heb, vond ik mijn tijd bij NLDelta ook heel inspirerend. Vooral hoe we samen op pad zijn gegaan en getracht hebben om de dromen van de NLDelta te vertalen naar een Nieuwe Stijl Nationaal Park.
Ik ben overtuigd dat de samenwerking, de verbinding en de integratie van alle sectoren de ultieme oplossing is om onze natuur te redden. Natuurorganisaties alleen redden het niet. Alle sectoren hebben ook een belangrijke opdracht om de natuur te herstellen en te beschermen. Het scheidingsdenken van weleer moet nu plaatsmaken voor een verwevingsmodel.
Maar er zijn momenteel nog enkele losse eindjes die in alle rust geëvalueerd moeten worden alvorens een aanvraag in te dienen. De weg die we sinds vier jaar samen afgelegd hebben en het vertrouwen dat er sindsdien is opgebouwd is super waardevol voor het schrijven van het vervolgverhaal. Er zal zeker iets moois groeien uit het bondgenootschap van de NLDELTAFEL.”
DE MENS ACHTER DE ORGANISATIES
“Het was zo inspirerend om de mens achter de organisaties te leren kennen. Wat zijn de verschillende standpunten en hoe kan diezelfde menskracht ingezet worden voor verbetering. Ik zeg altijd: het netwerk dat nodig is om een grote transitie door te voeren – zoals de NLDelta – dat netwerk moet je bouwen, eigenlijk als je geen rechtstreekse vraag hebt, als je het niet nodig hebt. Investeren om elkaar te leren kennen, om dan ontdekken: “dat is de slechtste nog niet”. Het gaat niet over dualiteit, maar over mensen die elkaar leren kennen. En stappen zetten vanuit een globale algemene visie. “
DE TAAL VAN DE DOELGROEP
“Ik heb geprobeerd het natuurverhaal te vertalen naar de doelgroepen, want het was natuurlijk een gevarieerd gezelschap van partijen die aan tafel zaten. Ik denk dat dat één van mijn stokpaardjes is: natuurwaarden vertalen in de taal van de doelgroep waar je mee spreekt. Plus ook een goed beeld hebben van de socio-economische meerwaarde die natuur kan opleveren. En natuurlijk de kennis die ik had vanuit het internationale werk dat ik doe. Maar ik heb heel veel geleerd en ik heb daar veel positiviteit uit gehaald.”
Het ervaren en leren van de cultuurverschillen, kun je daar iets meer over vertellen?
“Wat ik zeer leuk vond in de NLDeltafel, is dat we beslist hebben dat we de overleggen telkens op een andere plek konden doen zodat je ook gebiedsinformatie krijgt van mensen die daar ter plekke aanwezig zijn. Ook de directeuren of de coördinatoren die kwamen toelichten waar we staan, wat we doen, wat de problematiek is, wat we willen bereiken, plus de uitdagingen. Dat vond ik wel heel leuk omdat je dan de kleur en de verbinding van de plek veel beter ziet.
Als je gaat naar grote vergaderingen in Vlaanderen of Brussel om te praten over de natuur, dan zit je vaak in een stedelijke omgeving in een kantoor met airconditioning. Terwijl je dat best ook buiten kunt doen. En als je spreekt over natuur – NLDelta in dit geval – dan moet je ook de NLDelta kennen; dat is een veel natuurlijker aanpak, letterlijk zelfs (lacht). We gaan gewoon telkens ergens anders proberen te vergaderen. Vaak combineerde ik mijn vergaderingen met een extra terreinbezoek en er waren ook altijd mensen van het kernteam bereid mij rond te leiden. Daar heb ik echt van genoten.
Wat zal je altijd bijblijven?
“Wonen en werken in een delta die steeds zwaarder onder druk komt te staan, onder andere door klimaatverandering en stijging van de zeespiegel en verzilting; dat is best een pittige opgave. Maar jullie moeten durven geloven dat jullie koplopers kunnen worden. In de Delta komt alles samen en water is de verbinding. Ruimte terug geven aan natuurlijke ecosystemen en natuurlijke processen zal ruimte creëren voor onszelf. Ik ben overtuigd dat met natuur samenwerken veel meer kansen biedt dan problemen oplevert en dat de kennis én de participatie van de Delta-bewoners – jullie dus – onontbeerlijk en noodzakelijk zijn. Wat me altijd zal bijblijven? Met de kracht van verbeelding is veel mogelijk. En telkens als ik weer eens een vliegende deur (zeearend) spotte was ik intens gelukkig en droomde ik weg in een van de meest fascinerende delta’s van Europa. Als we natuur redden, zal de natuur ons beschermen.”
Dat komt vast ook terug in je boek, ‘Gered door de boomkikker’. Wanneer komt dat uit?
“In maart 2022. Ook in Nederland.”
Hoe zie jij de rol van NLDelta ten opzichte van de grote opgaven die in het gebied spelen?
“Belangrijk in het grotere verhaal is: waarom zouden wij de ontwikkelingslanden vragen om het regenwoud te beschermen als wij niet onze eigen achtertuin kunnen beschermen? Daar bedoel ik mee: we zijn rijke landen, we zijn dichtbevolkte landen, maar we hebben wel de verantwoordelijk om aan te tonen dat natuur er toe doet. Anders gaan die mensen uit andere gebieden zeggen “waarom moeten wij dat doen als zij het zelf nog niet doen?” En we kunnen niet vernietigen wat ons in leven houdt. Dat zijn we nu wel aan het doen.”
Je hebt ervaring met ontwikkeling van nationale parken in heel Europa (7 jaar lang president van Europark geweest, grootste natuurnetwerk in Europa) Wat kunnen wij leren van andere parken?
“Hoe ik er tegenaan kijk is dat wij 30 jaar geleden met collega’s en vrienden naar nationale parken over de gehele wereld reisden. Omdat wij droomden van een nationaal park en wij kwamen toen ook in Nederland, het gidsland met meer dan 20 nationale parken. In België hadden we er toen nog geen. Intussen hebben we er eentje en komen er 5 bij. We zijn jullie inspirerende modellen gaan toepassen en hebben ze verbeterd uiteraard (lacht). Omdat natuurlijk de evolutie in de tijd ons inzicht heeft gegeven. Jullie verbeterde model – het (Re)connection model – breng ik nu weer terug zodat het weer verbeterd kan worden. Dat is eigenlijk het hele fijne van de modellen die je gebruikt in de tijd; ze worden steeds beter.
We hebben het geluk dat we voor een groot deel dezelfde taal spreken. En ik blijf er ook bij dat mensen die bezig zijn met de natuur en daar een warm hart voor voelen heel snel tot dezelfde ideeën komen. We zijn bij jullie komen leren en we hebben de beste dingen gebruikt om bij ons toe te passen. En het is nu weer aan jullie om nu te kijken in België en in andere landen en die bouwstenen te gebruiken. “
Wat is concreet een voorbeeld van zo’n bouwsteen die goed toegepast is?
“Het (Re)connection model waarbij we de verbinding met de samenleving veel sterker maakten, zodat nationale parken geen eilanden meer waren, maar eigenlijk deel uitmaakten van een regionale ontwikkeling. Waarbij je niet alleen kijkt naar de intrinsieke natuurwaarden – hoeveel vlindertjes, vogels, vissen en orchideeën – maar ook wat de sociaaleconomische opbrengst is. Beschermen van de natuur brengt heel veel geld op als we dat goed doen. Voor Nationaal Park Hoge Kempen is dat berekend op 191 miljoen euro per jaar en 5000 jobs. Dus het beschermen van de natuur is ook duurzame regionale ontwikkeling.
Je moet natuur beschermen omdat het natuur is, dat is de eerste waarde, maar daar overtuig je niet iedere politicus, bedrijfsleider of bijvoorbeeld de haven van Rotterdam mee. Maar als ik kan zeggen dat de bescherming van de natuur ook een investering is in een betere toekomst en sociaaleconomisch meerwaarde levert, dan gaan ook die mensen luisteren en gaan ze mee in het positieve verhaal van een duurzame samenleving in een toekomst.”
Heb je nog een tip voor NLDelta?
“Het gaat om schoonheid hè? Los van alles. Wat doe je als je op vakantie gaat en je komt bij NLDelta? Je wordt overweldigd door de schoonheid. Schoonheid is iets wat voor iedereen wel een betekenis heeft. Als we kunnen blijven investeren in schoonheid, dan kunnen we ook eindigen in schoonheid. “
